Najczęściej popełniane błędy traderów i jak ich unikać – 6 przykładów.

Przypowieść o dwóch wilkach może być inspirującą metaforą dla Traderów, przypominającą o wewnętrznej walce między wiedzą i niewiedzą, przygotowaniem a chaosem, dyscypliną a impulsywnością. 

Ta wewnętrzna walka podczas handlu na rynku Forex jest zawsze obecna.

Jeśli spojrzymy na handel od strony statystyki, to teoretycznie mamy 50% szansy na sukces i tyle samo na porażkę. Możemy zatem przyjąć, że w bardzo dużej próbie transakcji wynik rzeczywiście będzie pewnie około 50%. Połowa zwycięstw i połowa porażek.

Czy to znaczy, że w takim razie wyjdziemy na zero?

Nie. Można zarobić, można stracić, można wyjść na zero.

Jeśli chcemy zarabiać, to jest kilka rzeczy, które musimy zawsze robić i kilka, których robić nam nie wolno. Może więcej niż kilka. To są reguły gry. Reguł gry łamać nie wolno.

Jeśli nie stosujesz reguł gry, a 70 – 80% Traderów ich niestety nie stosuje, to wtedy kiedy otwierasz transakcję, jest dokładnie tak samo, jakbyś wrzucał pieniążek do jednorękiego bandyty w kasynie.

Zły wilk wygrywa. Jakie szanse są na długoterminowe wygrane w jednorękiego w kasynie?

Można tu użyć jeszcze jednego porównania, które rzuci nowe światło na nasz temat. Wszyscy wiemy, co się dzieje ze światłem widzialnym, kiedy padnie na pryzmat. Rozszczepia się na wiele różnokolorowych pasm światła. 

Kiedy w widmie światła dziennego zabraknie któregoś z tych kolorów, to nie będzie już takie jak było. Teraz będziemy widzieli jakiś konkretny kolor.

Podobnie jest tutaj. Trading jest jak to białe światło dzienne. Składa się z tych różnych reguł postępowania, nad którymi się tutaj pochylimy. Jak którejś z nich zabraknie w tradingu, to reszta się wali jak domek z kart. 

Nie ma już białego światła. Nie ma tradingu. Wtedy zaczyna się hazard.

Podstawowa zasada, o której mówią prawnicy to?

Nieznajomość prawa nie spowoduje, że unikniesz kary!

Kara jest nieunikniona. Posiadanie solidnej wiedzy i doświadczenia jest kluczowe dla sukcesu na rynku Forex. Nie musisz iść na studia! Nie musisz robić doktoratu! Wystarczy, że zrozumiesz jak to wszystko działa.

Oczywiście nie po łebkach. Trochę czasu trzeba poświęcić, ale nie lata czy miesiące. Nie musisz wiedzieć wszystkiego od razu. Jeśli zaczniesz od jednego rynku i jednego instrumentu pójdzie szybko. 

Możesz zacząć grać i uczyć się dalej – Znajomość rynków, na których handlujemy, ich specyfiki i charakterystyki, a także specyfiki instrumentów finansowych odgrywa w tym wszystkim bardzo istotną rolę.

Zrozumienie rynków i ich charakterystyki – Każdy rynek ma swoje unikalne cechy, które należy zrozumieć, by móc skutecznie na nim handlować. Na rynku Forex istnieją różne czynniki wpływające na wycenę walut, takie jak dane makroekonomiczne, polityka monetarna, czy wydarzenia geopolityczne. Posiadanie wiedzy na temat tych wszystkich czynników pozwala lepiej interpretować sygnały rynkowe i podejmować dużo lepsze decyzje inwestycyjne.

Znajomość charakterystyki instrumentów finansowych – To jest ważne. Różne instrumenty finansowe mają swoje własne charakterystyki, takie jak zmienność, płynność, czy korelacje z innymi instrumentami. Każda para walutowa reprezentuje dwie różne gospodarki. Każda z tych gospodarek ma swoją charakterystykę. Wrażliwe i istotne obszary, silne i słabe strony. Zrozumienie tych cech pozwala lepiej ocenić ryzyka i szanse związane z danym instrumentem finansowym.

Unikanie pułapek rynkowych – Posiadanie wiedzy i doświadczenia, związanych z techniką i umiejętnościami tradingowymi, pozwala unikać przeróżnych pułapek rynkowych, takich jak np. fałszywe przełamania, pułapki na niedźwiedzie i byki, czy sygnały handlowe generowane przez szum rynkowy. Zrozumienie specyfiki rynku i charakterystyki instrumentu finansowego w połączeniu z doświadczeniem rynkowym pozwala wchodzić na coraz wyższe poziomy tradingu i unikać błędów.

Skuteczne zarządzanie ryzykiem – Żeby zarządzać ryzykiem, trzeba umieć zidentyfikować te ryzyka. Jakie to ryzyka? Gdzie się pojawiają? Jakie mogą być konsekwencje? Jak mogę im przeciwdziałać? Posiadanie doświadczenia, a także wiedzy na temat rynków i instrumentów finansowych pozwala dostrzec ryzyka związane z daną transakcją i stosować odpowiednie strategie zarządzania ryzykiem. Znając specyfikę instrumentu finansowego, możemy odpowiednio dostosować wielkość pozycji oraz ustawić odpowiednie poziomy Stop Loss i Take Profit.

Konsekwencje braku wiedzy i doświadczenia

Posiadanie solidnej wiedzy i doświadczenia, a w tym znajomości rynków, ich specyfiki i charakterystyki, oraz instrumentów finansowych, jest niezbędne dla sukcesu. Brak tego fundamentu może prowadzić do podejmowania nieświadomych decyzji inwestycyjnych oraz zwiększonego ryzyka strat finansowych. 

Dlatego musimy stale rozwijać swoją wiedzę i doświadczenie, aby skutecznie unikać ciemnej strony handlu i (powtarzając za klasykiem) konsekwencji, takich choćby jak:

Zwiększone ryzyko strat – Brak wiedzy i doświadczenia w handlu na Forex, na ogół prowadzi do podejmowania ryzykownych decyzji inwestycyjnych, albo niedostrzegania pojawiających się zagrożeń, co niewspółmiernie zwiększa ryzyko strat finansowych.

Brak stabilności w wynikach handlowych – Braki w umiejętnościach lub błędy w procesie podejmowania decyzji, prowadzą do niestabilności wyników handlowych. Brak wiedzy i doświadczenia przekładają się na brak spójności w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych i brak umiejętności wykorzystania analizy rynku. W wynikach częściej pojawiają się duże straty i czasem małe zyski.

Frustracja i dezorientacja – Pojawiające się straty i brak stabilności wyników mogą z kolei prowadzić do frustracji i dezorientacji i to nie tylko u początkujących Traderów. W konsekwencji pojawiają się trudności w zrozumieniu przyczyn problemów, co znacząco utrudnia poprawę umiejętności handlowych i rozwiązanie problemów.

Utrata kapitału – Wszystkie te przypadki powyżej, prędzej czy później, mogą prowadzić i prowadzą do utraty kapitału. Być może to będzie chwilowa strata, a może całkowita. Zero na rachunku. Cokolwiek nastąpi i tak może zniechęcić do kontynuowania handlu na rynku Forex, a w najlepszym przypadku spowoduje spadek zaufania do swoich umiejętności i tego, co dzieje się na rynku.

Wskazówki

Jak widać błąd braku wiedzy i doświadczenia może być tragiczny w skutkach. Dlatego koniecznie trzeba inwestować czas i wysiłek w naukę, szkolenie i zdobywanie praktycznego doświadczenia na rynku Forex. 

Poprzez ciągłe doskonalenie swoich umiejętności i poszerzanie wiedzy, Traderzy mogą zwiększyć swoje szanse na osiągnięcie sukcesu i uniknięcie najczęstszych błędów inwestycyjnych.

Edukacja – Inwestuj czas i wysiłek w zdobycie wiedzy na temat rynków, instrumentów finansowych i rynku Forex. Czytaj książki, uczestnicz w szkoleniach, webinarach, korzystaj z dostępnych materiałów edukacyjnych.

Praktyka na kontach demo – Zanim zaczniesz inwestować prawdziwe pieniądze, korzystaj z konta demo. Zaprzyjaźnij się z platformą handlową, poznaj jej tajniki, przetestuj strategie. Tu nabierasz doświadczenia bez ryzyka finansowego i presji psychicznej.

Analiza rynku – Regularnie śledź wydarzenia rynkowe, dane ekonomiczne, wiadomości i raporty makroekonomiczne. Analizuj, jak to wszystko wpływa na wykresy, staraj się zrozumieć rynek Forex. Nie musisz wszystkiego rozumieć. Obserwuj, co się dzieje. Zbieraj doświadczenie.

Mentorstwo – Znajdź mentora lub doświadczonego tradera, który może podzielić się z Tobą swoją wiedzą i doświadczeniem. Pytaj, dyskutuj, proś o wskazówki. Dobrym źródłem mogą być biografie znanych Traderów. 

Stały rozwój – Nauka handlu na rynku Forex to ciągły proces. Nawet jak jesteś bardzo dobry, musisz ciągle weryfikować i ulepszać swoje techniki. Pozostań otwartym na nowe możliwości, trendy, strategie i techniki. Pamiętaj, by stale doskonalić swoje umiejętności.

Inwestycja w rozwój wiedzy i doświadczenia to pierwszy i bardzo istotny krok. Bez niego wszystkie kolejne kroki w zasadzie wydają się niemożliwe do zrobienia.

Kiedy już budujesz swoją wiedzę i doświadczenie, to szybko zrozumiesz, że posiadanie spójnego planu handlowego jest niezbędne dla osiągania celów inwestycyjnych.

Nie bez przyczyny mówi się, że nie chodzi tylko i wyłącznie o wynik. Ważniejszy jest powtarzalny, wysokiej jakości proces decyzyjny.

Droga i cel – Plan handlowy określa wszystkie kroki, które trzeba podjąć oraz jasno definiuje cele inwestycyjne. Bez planu Trader może być skłonny do podejmowania losowych decyzji, co prowadzi do braku spójności, utrudnia osiągnięcie celów i analizę procesu.

Zarządzanie ryzykiem i kapitałem – Plan handlowy obejmuje także strategie zarządzania ryzykiem, takie jak ustalenie maksymalnej straty na transakcję, poziomów Stop Loss i Take Profit. Obejmuje też stosowanie zasad zarządzania kapitałem, takich jak określenie wielkości pozycji.

Dyscyplina i kontrola emocji – Posiadanie spójnego planu handlowego pomaga utrzymać dyscyplinę i kontrolować emocje podczas handlu. Jak masz konkretny plan, to wiesz, co robić w różnych sytuacjach rynkowych. Nie musisz improwizować w reakcji na zmienność rynku.

Powtarzalność – Plan handlowy powinien zapewniać powtarzalność wyników i konsekwencję w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. To jest kluczowe. Plan handlowy trzeba rozwijać i udoskonalać analizując warunki rynkowe, wyniki i cały proces podejmowania decyzji.

Ograniczenie impulsywnych decyzji – Posiadanie spójnego planu handlowego pomaga ograniczyć impulsywne decyzje inwestycyjne. Traderzy często podejmują decyzje pod wpływem emocji lub impulsów, co nie jest czymś niezwykłym, ale prowadzi do błędnych decyzji. Plan handlowy działa jak mapa, która pomaga utrzymać kurs i unikać pułapek emocjonalnych.

Optymalizacja wyników – Spójny plan handlowy pozwala skoncentrować się na optymalizacji wyników i osiąganiu długoterminowych celów inwestycyjnych. Poprzez systematyczne stosowanie i doskonalenie planu handlowego, rozwijamy swoje umiejętności i poprawiamy wyniki handlowe.

Konsekwencje braku planu handlowego

Posiadanie spójnego planu handlowego pomaga utrzymać dyscyplinę, kontrolować ryzyko, unikać impulsywnych decyzji i skupić się na optymalizacji wyników. 

Brak planu handlowego wraz z upływem czasu generuje coraz większe problemy, utratę spójności, emocje i w efekcie niezdolność do osiągnięcia swoich celów inwestycyjnych.

Losowe decyzje inwestycyjne – Brak planu handlowego może prowadzić do podejmowania losowych decyzji inwestycyjnych, opartych na emocjach lub impulsach. Im dłużej gramy bez planu, tym więcej chaosu i emocji. Pojawia się stres i zmęczenie, a w konsekwencji dużo większe ryzyko strat finansowych.

Nieefektywne zarządzanie ryzykiem – Brak planu handlowego, pojawiające się straty, emocje i stres powodują rozluźnienie w podejściu do ryzyka. Następstwem jest problem w określeniu i stosowaniu odpowiednich strategii zarządzania ryzykiem.

Brak spójności i celu – W sytuacjach dynamicznych zmian na rynku, bez planu handlowego, trudno jest wykonać wszystkie niezbędne kroki, by osiągnąć cel inwestycyjny. Emocje wyłączają racjonalność i dyscyplinę, a w konsekwencji pojawia się brak spójności w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

Nadmierne emocje i stres – Brak planu zdecydowanie zwiększa wpływ emocji na proces handlowy, a w konsekwencji prowadzi do nadmiernego stresu, wpadania w pułapki emocjonalne i podejmowania decyzji opartych na chwilowych impulsach.

Brak analizy i powtarzalności – Bez spójnego planu handlowego trudno o powtarzalność. Jeśli nie mamy procedur postępowania w różnych sytuacjach, to nasze wybory będą wynikiem potrzeby chwili. To powoduje trudności w analizie wyników handlowych i ich systematycznym doskonaleniu. To z kolei utrudnia proces uczenia się i poprawy wyników handlowych.

Wskazówki

Braku planu handlowego, brak spisanego i ubranego w reguły planu handlowego, rodzi przykre konsekwencje. Jeśli ten plan jest spisany, spójny, jeśli jest konsekwentnie przestrzegany i ulepszany, to krok po kroku wyniki będą coraz lepsze i co ważne, powtarzalne.

Stwórz spójny plan handlowy – Określ jasne cele inwestycyjne, strategie handlowe, zasady zarządzania ryzykiem i kapitałem, oraz wyznacz konkretne kryteria wejścia i wyjścia z transakcji. Twój plan nie musi być od początku idealny. Ma być. Z czasem będzie coraz doskonalszy.

Przestrzegaj planu. Dyscyplina! – Konsekwentnie przestrzegaj swojego planu handlowego, niezależnie od emocji lub impulsów. Dyscyplina w przestrzeganiu planu jest kluczowa dla sukcesu na rynku Forex. Dlaczego? Bo ważny jest proces. Jak nie przestrzegasz planu, to nie wiesz, co poszło nie tak i jak masz to ulepszyć.

Regularnie analizuj wyniki – Regularnie analizuj swoje wyniki handlowe w kontekście planu handlowego i wyciągaj wnioski. Zidentyfikuj mocne i słabe strony swojej strategii, wprowadzaj modyfikacje, rozszerzaj plan o różne procedury i scenariusze. Stale ulepszaj silnik tak, by twój rower stał się rakietą.

Rozwijaj umiejętności – Stały rozwój umiejętności i wiedzy, na temat rynków finansowych i handlu Forex, pozwoli ci lepiej zrozumieć rynek. Dzięki temu odkryjesz, czego potrzebuje Twój plan handlowy, by dobrze działał w zmieniających się warunkach rynkowych.

Kolejnym grzechem głównym jest brak zarządzania ryzykiem. Polega na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, bez uwzględnienia i stosowania odpowiednich strategii, mających na celu kontrolę ryzyka związanego z handlem. 

To jeden z najpoważniejszych błędów, którego należy unikać jak ognia. Prowadzi do nadmiernych strat finansowych, a w konsekwencji utraty kapitału.

Jeśli masz plan handlowy, to w nim umieścisz strategię zarządzania ryzykiem i dostosujesz do niej elementy planu i strategii.

Ustalanie poziomu Stop Loss – Trzeba ustalić maksymalną kwotę straty na transakcję i wyliczyć Stop Loss. Trzeba to zrobić przed otwarciem pozycji. Dobrze ustawiony Stop Loss chroni przed nadmiernymi stratami, a ponieważ działa automatycznie odcina przy tym emocje.

Za długie utrzymywanie strat – Jeśli masz Stop Loss, to taka sytuacji raczej się nie zdarzy. Jednak Traderzy, czasami świadomie, unikają postawienia Stop Loss. W takiej sytuacji, kiedy rynek idzie w złą stronę, popełniają kolejny błąd. Trzymają stratną pozycję z nadzieją, że rynek odwróci się w dobrą stronę. Bardzo często za długo.

Dźwignia finansowa – Dźwignie pomaga nam zwiększyć nasze dochody. Ma jednak ciemną stronę. Korzystanie ze zbyt dużej dźwigni finansowej, znacznie zwiększa ryzyko i w negatywnym scenariuszu prowadzi do szybszych i większych strat. Brak odpowiedniego zarządzania dźwignią finansową może doprowadzić (i bardzo często doprowadza) do szybkiego wyczerpania kapitału.

Proporcja ryzyka do nagrody – Niektórzy traderzy popełniają także błąd, polegający na nie uwzględnianiu proporcji ryzyka do nagrody. Tę proporcję trzeba ustalić wcześniej i umieścić w planie handlowym, a potem stosować podczas podejmowania decyzji inwestycyjnych. Wartość oczekiwanej nagrody powinna być zawsze adekwatna do ryzyka, jakie inwestor jest gotów ponieść.

Konsekwencje braku zarządzania ryzykiem

Jeśli nie zarządzamy właściwie ryzykiem, konsekwencje są niemal natychmiastowe. To trochę tak jak piorun w ciemną noc. Włosy się jeżą, a w powietrzu czuć elektryczność i strach. 

Duże straty finansowe – Brak odpowiedniego zarządzania ryzykiem prowadzi do podejmowania nadmiernego ryzyka inwestycyjnego, a w konsekwencji do dużych strat finansowych. Seria niekontrolowanych strat może znacznie zmniejszyć kapitał Tradera.

Stres emocjonalny – Brak zarządzania ryzykiem w konsekwencji prowadzi również do nadmiernego stresu emocjonalnego. Szczególnie dotkliwe jest to dla osób, które obawiają się utraty kapitału i pozostają w niepewności co do swojej przyszłości na rynku.

Utrata zaufania – Powtarzające się straty związane z brakiem zarządzania ryzykiem mogą prowadzić do utraty zaufania Tradera do własnych umiejętności handlowych. To jedna ze znanych pułapek emocjonalnych. Takie wątpliwości, niemal w każdej kolejnej transakcji, prowadzą do pojawienia się wielu różnych emocji i kolejnych pułapek emocjonalnych.

Trudności w odrobieniu strat – Duże straty finansowe i uszczuplony kapitał, znacząco utrudniają powrót do normalnego poziomu kapitału. Pojawia się chęć szybkiego odrobienia strat, która skłania do podejmowania jeszcze większego ryzyka. Handel z mniejszym kapitałem i chęć odrobienia strat wywołuje ogromny stres i emocje, a to ma swoje kolejne konsekwencje.

Wskazówki

Poprzez świadome stosowanie strategii zarządzania ryzykiem i zdyscyplinowane przestrzeganie planu inwestycyjnego, można ograniczyć ryzyko strat i zwiększyć swoje szanse na długoterminowy sukces na rynku Forex.

Stosuj Stop Loss i Take Profit – Ustalaj poziomy Stop Loss i Take Profit jeszcze przed otwarciem pozycji. Stosuj właściwą proporcję ryzyka do zysku. Ograniczaj straty.

Dźwignia finansowa – Jeśli to możliwe to korzystaj z odpowiednio niskich poziomów dźwigni finansowej. Kiedy dźwignia jest duża, koniecznie dostosuj wielkość pozycji i odległość Stop Loss w taki sposób, aby uniknąć nadmiernego ryzyka i dużych strat.

Jeden instrument finansowy – Jeśli dopiero zaczynasz, nie masz dużego doświadczenia, albo doznałeś wielu porażek i straciłeś wiarę w swoje umiejętności, to unikaj inwestowania w więcej niż jeden instrument finansowy. Skup się na tym, żeby stać się na nim ekspertem. Poczuć go. Osiągać dobre i powtarzalne wyniki. Dopiero wtedy myśl o dywersyfikacji. Nie spiesz się. Nie nakładaj na siebie presji.

Dywersyfikuj portfel – Rozważ dywersyfikację swoich inwestycji, aby zminimalizować ryzyko koncentracji na jednym instrumencie finansowym czy rynku. Jeżeli jesteś już w stanie obsługiwać większą ilość inwestycji w sposób płynny i bezpieczny, to jest to właściwa droga do rozproszenia ryzyka i zwiększenia bezpieczeństwa Twojego portfela.

Monitoruj rynek i ulepszaj strategię – Regularnie analizuj rynek i dostosowuj swoje strategie zarządzania ryzykiem do zmieniających się warunków rynkowych. Unikaj nadmiernego ryzyka. Systematycznie weryfikuj strategię i ulepszaj zawsze wtedy, kiedy jest to konieczne.

Kapitał to wszystko, co masz. Kiedy go stracisz, Twoja dalsza przygoda na rynku staje pod znakiem zapytania.

Brak zarządzania kapitałem polega na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, bez właściwej kontroli nad wielkością pozycji i ryzykiem inwestycyjnym portfela. 

Jeśli masz plan handlowy, to w nim zabezpieczysz zarządzanie kapitałem i dostosujesz do niego elementy planu i strategii.

Wielkość pozycji w stosunku do kapitału (nadmierna ekspozycja) – Kiedy ci się spieszy do zysków, zazwyczaj zaryzykujesz zbyt dużą część swojego kapitału na jednej pozycji. To prowadzi wprost do nadmiernego obciążenia kapitału i potencjalnie dużych strat w przypadku niekorzystnego ruchu rynkowego.

Dywersyfikacja portfela – Jeżeli podzielimy nasz portfel na różne rynki, instrumenty finansowe i różne strategie, to ryzyko inwestycyjne całego portfela i naszego kapitału zostanie rozproszone. Kapitał będzie lepiej zabezpieczony w przypadku nagłych zmian w jakimś obszarze.

Dźwignia finansowa – Korzystanie ze zbyt dużej dźwigni finansowej względem posiadanego kapitału może znacznie zwiększyć ryzyko i prowadzić do szybkich i dużych strat w przypadku niekorzystnych ruchów cen. Dźwignia finansowa bezpośrednio przekłada się na kapitał.

Elastyczne dostosowanie wielkości pozycji do kapitału – Kiedy ustalamy wielkość pozycji w stosunku do swojego kapitału, to musimy pamiętać o tym, że wielkość kapitału ulega zmianom. Jeśli się powiększył to super, ale jeśli się zmniejszył, to koniecznie trzeba zweryfikować wielkość pozycji.

Zmienność rynkowa – Wielkość pozycji powinna być dostosowywana również do zmienności rynku. Kiedy rynek jest bardzo zmienny, wyjściowa pozycja powinna być mniejsza. Brak takiego elastycznego podejścia może prowadzić do nieadekwatnej ekspozycji w okresach wzmożonej zmienności.

Średnia strata – średni zysk – Jak mówiłem wcześniej, wynik transakcji jest losowy i w dużej próbie będzie zmierzał do stosunku 50:50. Dlatego ważne jest nie tylko to, by zwycięstw było więcej niż porażek. Bardzo ważne jest to, by nasz średni zysk był większy, niż nasza średnia strata. Im większa różnica na naszą korzyść, tym lepiej dla naszego kapitału.

Konsekwencje braku zarządzania kapitałem

Bezpośrednie konsekwencje utraty kapitału są oczywiste i namacalne. Pozostaje cała sfera związana z naszą emocjonalnością, ze stroną mentalną. Tutaj straty są trudne do oszacowania, a ich potencjalny wpływ na całą resztę naszej działalności, może mieć głęboki i bardzo długotrwały wpływ na wszystko, co robimy.

Duże straty finansowe – Nadmierne ryzykowanie na wielkości pozycji, zbyt duża dźwignia lub brak różnorodności w portfelu, może skutkować dużymi stratami. Brak spójnego planu zawierającego elementy zarządzania kapitałem, czy elastycznego podejścia do zmieniających się warunków powodują straty, które mogą być trudne do odrobienia.

Szybka utrata kapitału – Brak skutecznego zarządzania kapitałem zawsze prowadzi do szybkiej utraty kapitału handlowego. Kapitał to wszystko, co masz. Jeśli go nie ma, to nie ma mowy o kontynuowaniu inwestycji. Emocje, które towarzyszą każdej stracie, mogą rozszerzyć paletę problemów.

Trudności w odrobieniu strat – To konsekwencja dwóch poprzednich. Po seriach strat i utracie znacznej części kapitału sytuacja portfela znacząco się zmienia. Im mniejszy kapitał, tym mniejsze jednostkowe zyski będzie generował. Szanse na odzyskanie utraconego kapitału są, ale to będzie wymagało długotrwałych i skutecznych działań.

Wskazówki

Poprzez skuteczne zarządzanie kapitałem, możemy ograniczyć ryzyko strat, uniknąć niepotrzebny emocji i zwiększyć swoje szanse na osiągnięcie długoterminowego sukcesu na rynku Forex.

Utarło się takie powiedzenie: “Tnij straty szybko. Pozwól zyskom rosnąć.” Niezależnie od wszystkich czynności, które wykonujemy, planów handlowych i strategii, to powiedzenie powinno być takim mottem przewodnim.

Oczywiście nie dajmy się zwieść okrągłemu i miłemu zdaniu – pozwól zyskom rosnąć. Jak najbardziej, niech rosną, ale zawsze zabezpieczamy minimalny poziom zysku, który powinniśmy osiągnąć, a potem niech rosną.

Ustal rozsądne proporcje wielkości pozycji do kapitału – Określ, ile procent kapitału chcesz ryzykować na jednej pozycji, zazwyczaj jest to nie więcej, niż 1-2% kapitału na jedną transakcję. Dobrą regułą jest sprawdzenie i policzenie, co by się stało, gdybyś zaliczył 10 strat z rzędu. Po takiej czarnej serii powinieneś być nadal zdolny do prowadzenia handlu.

Dywersyfikuj portfel – Unikaj skupiania zbyt dużej części kapitału na jednej parze walutowej czy instrumencie finansowym. Dywersyfikuj swoje inwestycje poprzez różne instrumenty finansowe, różne strategie, różne rynki. Rób to dopiero wtedy, gdy to ma sens. Na początek jeden rynek, jeden instrument, bezpieczna wielkość pozycji.

Stosuj przemyślaną dźwignię finansową – Korzystaj z dźwigni finansowej, ale przemyśl bardzo dokładnie potencjalne konsekwencje. Dostosuj wielkość pozycji do swojego kapitału w kontekście stosowanej dźwigni finansowej. Przemyśl poziom Stop Loss i weź pod uwagę warunki skrajnej zmienności. Ogranicz ryzyko nadmiernego obciążenia.

Dostosuj wielkość pozycji do zmienności i płynności rynku – Monitoruj zmienność rynku i dostosowuj wielkość pozycji w zależności od aktualnych warunków rynkowych. W warunkach skrajnej zmienności zdarzają się poślizgi i luki cenowe. Zbyt duża pozycja w takich warunkach może sprawić problemy. Podobnie jest, kiedy na rynku brak płynności. Dostosowywanie pozycji do zmienności i płynności pozwala uniknąć nadmiernego ryzyka.

Używaj Stop Loss – Stosuj Stop Loss. Oblicz wielkość akceptowalnej przez Ciebie straty w pojedynczej transakcji, a potem dostosuj tę wielkość do posiadanego kapitału. Strata nie może być większa niż to, co akceptujesz, ale jeśli kapitał nie pozwala na tak dużą stratę, to poziom Stop Loss musi być zmniejszony zgodnie z regułami zarządzania kapitałem. 

Jesteśmy emocjonalni. Nasze emocje wpływają na nasze zachowanie i postrzeganie otoczenia. Brak skutecznego zarządzania emocjami w handlu na rynku Forex polega na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych pod wpływem emocji. 

To poważny temat. Nie mniej, niż wszystkie pozostałem tu wymienione. Prawdopodobnie, dla ogromnej większości z nas, jest to temat najtrudniejszy do ogarnięcia. Jest do tego bardzo ważną częścią składową tego widma światła dziennego, o którym mówiliśmy na początku.

Więcej na ten temat znajdziecie w artykule pt. „Psychologia tradingu na Forex”

Zarządzanie naszymi emocjami to w zasadzie element zarządzania ryzykiem. Kilka przykładów:

Emocjonalny stosunek do pieniędzy – Na ogół podchodzimy bardzo emocjonalnie do pieniędzy. Kojarzą się nam głównie z bezpieczeństwem albo z siłą. Te skojarzenia wywołują w nas różne emocje, a szczególnie w chwili kiedy je tracimy, albo zyskujemy. Jeśli nie zapanujemy nad tymi emocjami, to wpadniemy w pułapki emocjonalne, które mogą zaprowadzić nas na manowce.

Koncentracja na nagrodzie, a nie na procesie – W trakcie tradingu mamy tendencję do skupiania się głównie na potencjalnych zyskach. To prowadzi do ignorowania ważności naszego procesu inwestycyjnego. Tracimy koncentrację na naszym planie, poprawności całego procesu i decyzjach opartych na racjonalnych przesłankach.

Podejmowanie decyzji pod wpływem lęku lub chciwości – Tak jak uczymy się rynku, instrumentów finansowych, czy zarządzania kapitałem, tak samo musimy uczyć się siebie, swoich emocji i reakcji na te emocje. Lęk przed stratą lub chciwość w obliczu zysku, mogą prowadzić do podejmowania irracjonalnych decyzji handlowych, które nie są oparte na analizie rynku.

Brak zdolności do kontrolowania emocji – W niektórych sytuacjach, takich jak nadmierne zmęczenie, ogromny stres, kłopoty życiowe, osłabienie chorobą, możemy mieć dużo większy problem z kontrolowaniem naszych emocji. Taka sytuacja może prowadzić do podejmowania impulsywnych decyzji inwestycyjnych i zwiększonego ryzyka strat.

Nadmierne przywiązanie do przeszłości – Często, po wspaniałych sukcesach lub spektakularnych porażkach, trudno jest nam o nich zapomnieć. Silne emocje, które towarzyszyły tym wydarzeniom, nie odchodzą tak łatwo i mają wpływ na to, jak postrzegamy rzeczywistość rynkową tu i teraz. Strach lub euforia mogą wpychać nas w pułapki emocjonalne, a to może wpływać na zdolność do podejmowania obiektywnych decyzji handlowych.

Konsekwencje braku zarządzania emocjami

Brak skutecznego zarządzania emocjami powoduje wpadanie w różnego rodzaju pułapki emocjonalne. Takie pułapki oznaczają dla nas kłopoty i możliwość podejmowania irracjonalnych, emocjonalnych decyzji. 

Podejmowanie irracjonalnych decyzji handlowych – Emocje w trakcie handlu mogą prowadzić do podejmowania impulsywnych i irracjonalnych decyzji inwestycyjnych. Przestajemy trzymać się planu handlowego, zanika zarządzanie ryzykiem i kapitałem. W konsekwencji pojawiają się straty.

Zwiększone ryzyko strat – Brak kontroli nad emocjami zaburza nasze postrzeganie, zakłóca proces inwestycyjny i naszą kontrolę nad tym procesem. Najczęstszym wynikiem takiego stanu rzeczy jest wysokie ryzyko strat, spowodowane poprzez podejmowanie decyzji na podstawie emocji, zamiast na podstawie racjonalnej analizy rynku.

Brak spójności w podejmowaniu decyzji – W trakcie handlu sytuacja rynkowa potrafi się bardzo dynamicznie zmieniać. Emocje związane z tymi zmianami mogą być bardzo skrajne. Mogą się też nakładać z wcześniejszymi stanami emocjonalnymi. Takie zmienne stany emocjonalne mogą powodować zaburzenie postrzegania sytuacji rynkowej, brak pewności i spójności w podejmowaniu decyzji handlowych.

Pogłębianie się negatywnych emocji – Kiedy jedne emocje nakładają się na inne, sytuacja staje się skomplikowana. Pogłębianie się emocji negatywnych, takich jak lęk, frustracja czy gniew, może znacząco wpłynąć na zdolność do podejmowania racjonalnych decyzji handlowych i prowadzić do dalszych strat.

Wskazówki

Od wielu lat w środowisku Traderów pracują psychologowie i terapeuci, którzy zajmują się ekspercko tym obszarem. Istnieje wiele skutecznych metod pracy z emocjami, które prowadzą do wspaniałych rezultatów.

Wystarczy zagłębić się w tę tematykę, wiedza i doświadczenie, aby szybko znaleźć zestawy różnych technik i dostosować je do swoich potrzeb.

Ta praca wymaga cierpliwości, spokoju i świadomej obecności.

Autokontrola emocji – Stosuj techniki autokontroli emocji. Obserwuj siebie. Rozpoznaj swoje emocje i zrozum, jak wpływają na Twoje decyzje handlowe. 

Uważność (Mindfulness) – Koncentracja na tu i teraz pozwala rozproszyć przeszkadzające myśli na temat przeszłości lub przyszłości. Uważność pomaga zredukować stres i utrzymywać spokojny umysł.

Spójny plan handlowy – Świetnym antidotum na emocje jest dobry plan handlowy. Trzymaj się swojego planu handlowego. Bądź zdyscyplinowany. Zautomatyzuj proces na tyle, na ile jest to możliwe.

Regularne przerwy w trakcie handlu – Stosuj regularne przerwy w trakcie handlu. Zrelaksuj się, odśwież, rozluźnij umysł. Unikaj ciągłego siedzenia w analizach i śledzenia rynków po zakończeniu handlu. 

Wyłącz komputer. Wyzeruj pamięć! – Jeśli emocje biorą górę, kiedy jesteś chory, zmęczony, zdenerwowany – wyłącz komputer. Nie graj. Masz wolne. Kiedy poniosłeś stratę i kiedy odniosłeś sukces, szczególnie po tych największych – wyzeruj pamięć. Natychmiast. Nie świętuj, nie biczuj się. To jest normalny dzień pracy i normalne zdarzenia. Nic wielkiego.

Prowadzenie dziennika handlowego – Prowadź dokładny dziennik handlowy, w którym oprócz wszystkich szczegółów transakcji, wydarzeń etc., zapiszesz również wszystkie emocje. Analiza dziennika i wszystkich zapisów pozwoli identyfikować wszystkie obszary do poprawy i pozwoli na stabilny rozwój. 

Musimy mieć materiały do nauki. Największą skarbnicą wiedzy jest nasza praktyka i doświadczenie. Najlepszym źródłem wiedzy o naszych transakcjach, strategiach, obserwacjach i emocjach jest nasz własny dziennik handlowy.

O ile go prowadzimy.

Dobrze prowadzony dziennik handlowy pozwala na retrospekcję i analizę naszych dokonań.

Historia naszego tradingu – Rejestracja wszystkich naszych transakcji pozwala zachować pełen wgląd w historię decyzji inwestycyjnych. Im więcej danych zapisujemy, tym większe możliwości daje nam w przyszłości.

Analiza wyników handlowych – Dziennik Handlowy umożliwia dokładną analizę wszystkich wyników handlowych. Pozwala dostrzec silne i słabe strony strategii, ocenić jakość procesu decyzyjnego, przyjrzeć się emocjom, które nam towarzyszyły.

Nauka na błędach – Dzięki zapisom możemy przeprowadzić strukturyzowaną analizę swoich działań. Określić obszary do poprawy i uczyć się na swoich błędach. Możemy łatwo dostrzec wzorce zachowań i podjąć działania, żeby wykluczyć je w przyszłości.

Doskonalenie strategii – Możemy systematycznie doskonalić swoją strategię handlową poprzez analizę wyników i dostosowywanie swoich działań do optymalnego modelu.

Konsekwencje braku dziennika handlowego

Ponawianie tych samych błędów – Pamięć jest ułomna i dość szybko zaciera szczegóły. Kiedy nie prowadzisz dziennika handlowego, nie notujesz tych dziesiątek transakcji, to tracisz możliwość identyfikacji i korekty błędów. Ponawianie tych samych błędów prowadzi do stagnacji lub pogłębiania się problemów handlowych.

Brak optymalizacji strategii – Brak dziennika handlowego może prowadzić do braku możliwości analizy i optymalizacji naszej strategii handlowej na podstawie dokonanych transakcji. To utrudnia ocenę skuteczności strategii handlowej.

Brak punktu odniesienia – Brak dziennika to utrata punktu odniesienia do siebie w przeszłości. Brak możliwości powrotu do punktu, w którym zmieniliśmy strategię, kierunek rozwoju. Brak możliwość nauki na własnych błędach i doskonalenia swoich umiejętności handlowych poprzez systematyczną analizę swoich działań.

Wskazówki

Poprzez systematyczne prowadzenie dziennika handlowego możemy lepiej zrozumieć swoje działania i wybory, unikać błędów handlowych i doskonalić swoje umiejętności. To ważny krok w samorozwoju i doskonaleniu umiejętności Tradera. To również krok w kierunku lepszych i powtarzalnych wyników.

Regularnie prowadź dziennik handlowy – Zapisuj wszystkie swoje transakcje, decyzje inwestycyjne, punkty wejścia i wyjścia, dane wskaźników, analizy rynku, pojawiające się emocje i spostrzeżenia.

Analizuj swoje wyniki – Regularnie analizuj swoje wyniki handlowe. Staraj się zidentyfikować swoje mocne i słabe strony oraz szukać obszarów do doskonalenia. Szukaj błędów w procesie decyzyjnym.

Nauka na błędach – Wykorzystaj dziennik handlowy do nauki na własnych błędach i unikania ich w przyszłości.

Doskonalenie strategii – Korzystaj z dziennika handlowego do systematycznego doskonalenia swojej strategii handlowej poprzez analizę wyników i dostosowywanie działań na podstawie tych analiz.