Z tego artykułu dowiesz się:
Giełda Papierów Wartościowych to instytucja, która umożliwia handel papierami wartościowymi, takimi jak akcje, obligacje, fundusze inwestycyjne czy inne instrumenty finansowe. Jej głównym celem jest stworzenie centralnego rynku, na którym można dokonywać transakcji zakupu i sprzedaży papierów wartościowych.
Papier wartościowy odnosi się do instrumentów finansowych, które reprezentują określone prawa majątkowe, takie jak udziały w zyskach emitenta, prawo do głosowania na walnych zgromadzeniach, prawo do dywidendy, prawo do określonego wynagrodzenia czy prawo do zwrotu kapitału.
Przepisy o obrocie instrumentami finansowymi na własny użytek formułują definicję papierów wartościowych. Według tej definicji są nimi między innymi:
Z tego artykułu dowiesz się:
Giełda papierów wartościowych to nie tylko świat akcji. Wraz z rozwojem instrumentów finansowych, wszędzie pojawiają się nowe możliwości inwestycyjne. Pośród wielu ciekawych instrumentów finansowych, warto zwrócić uwagę na niezwykłe możliwości trzech z nich:
Choć skróty mogą brzmieć podobnie, to różnią się znacząco pod względem struktury, funkcjonowania i korzyści, jakie mogą przynieść inwestorom.
Dlaczego warto zainteresować się tymi instrumentami?
Inwestowanie w ETF, ETC i ETN może być atrakcyjne ze względu na możliwość łatwej dywersyfikacji portfela, dostęp do różnych rynków i aktywów oraz potencjalne zyski z różnic kursowych.
Różnice między tymi instrumentami są kluczowe, a zrozumienie ich specyfiki może otworzyć przed Tobą nowe możliwości inwestycyjne. Jednocześnie, jednak warto pamiętać o zrozumieniu charakterystyki każdego instrumentu oraz związanych z nimi ryzykach.
ETF, ETC i ETN to trzy różne rodzaje instrumentów finansowych związanych z inwestowaniem na rynkach kapitałowych. To trzy nurty możliwości inwestycyjnych, które pozwalają na wygodny dostęp do różnych rynków i aktywów.
Wszystkie trzy produkty mają swoje zalety i ryzyka, a wybór między nimi zależy od indywidualnych celów inwestycyjnych, profilu ryzyka i preferencji co do struktury produktu.
ETF oferują inwestorom ekspozycję na szeroki zakres aktywów, takich jak akcje, obligacje, surowce czy indeksy giełdowe. Każdy ETF ma ściśle określony cel inwestycyjny, który realizuje poprzez inwestowanie w odpowiedni portfel aktywów bazowych.
Wszystko, co musisz wiedzieć o instrumencie finansowym, jakim jest ETF, dowiesz się z serii artykułów.
Główne różnice między ETF-em (Exchange-Traded Fund) a normalnym funduszem inwestycyjnym to:
W przeciwieństwie do zwykłych funduszy inwestycyjnych tradycyjne ETF-y nie polegają na aktywnym zarządzaniu przez menedżerów. Właśnie to sprawia, że są dużo bardziej efektywne kosztowo.
ETC (Exchange-Traded Commodity) to notowany na giełdzie fundusz inwestycyjny, który umożliwia inwestowanie w surowce, takie jak złoto, srebro, ropa czy zboża lub ekspozycje na surowce.
Fundusz ETC może być strukturyzowany jako zabezpieczony, czyli kupujący fizyczne surowce. Może też działać na podstawie kontraktów futures czy opcji i posiadać jedynie ekspozycję na ceny surowców. ETC są często wykorzystywane do uzyskania ekspozycji na rynki surowców bez konieczności bezpośredniego inwestowania.
Główne cechy ETC:
Śledzenie cen surowców – ETC są zaprojektowane w taki sposób, aby śledzić ceny surowców lub wydajność indeksów surowców, co oznacza, że ich wartość jest powiązana ze zmianami wartości surowców na rynku
Notowanie na giełdzie – podobnie jak ETF-y, ETC są notowane na giełdzie, co oznacza, że inwestorzy mogą w godzinach handlu kupować i sprzedawać je w czasie rzeczywistym, podobnie jak np. akcje
Fizyczne lub syntetyczne śledzenie surowców – niektóre ETC odwzorowują ceny surowców poprzez fizyczne posiadanie, np. zakup złota, podczas gdy inne mogą korzystać z instrumentów pochodnych, takich jak kontrakty futures czy opcje
Elastyczność inwestycyjna – ETC umożliwiają inwestorom łatwy dostęp do rynków surowców bez konieczności fizycznego zakupu surowca, co sprawia, że są one atrakcyjnym narzędziem do inwestowania dla osób, które są zainteresowane jedynie ekspozycją na te rynki
Dywersyfikacja portfela – inwestowanie w ETC umożliwia inwestorom dywersyfikację swojego portfela poprzez ekspozycję na różne surowce, korzystając z różnych trendów utrzymujących się na rynku
Ryzyka związane z rynkami surowców – pomimo swojej atrakcyjności, ETC niosą ze sobą ryzyka związane z rynkami surowców, takie jak zmienność cen surowców, ryzyko geopolityczne czy ryzyko związane z regulacjami rynkowymi
ETC umożliwiają inwestowanie w różnorodne surowce. Na ogół, każdy z tego typu funduszy, powoływany jest do życia z konkretną specjalizacją. Dzięki temu giełda zapewnia łatwy dostęp do rynków surowców i możliwość dywersyfikacji portfela.
Oto kilka przykładów ETC oraz surowców, które są przez nie śledzone:
SPDR Gold Shares (GLD):
iShares Silver Trust (SLV):
United States Oil Fund (USO):
Invesco DB Agriculture Fund (DBA):
ETFS Physical Palladium (PHPD):
ETFS Physical Platinum (PHPT):
ETFS Physical Silver (PHAG):
Te przykłady różnych ETC reprezentują jednocześnie różnorodność surowców, które mogą być śledzone przez te instrumenty finansowe. Ta różnorodność umożliwia ekspozycję na różne segmenty rynku surowców i reagowanie na różnorodne trendy, które się tam pojawiają.
ETC (Exchange-Traded Commodity) i ETF (Exchange-Traded Fund) mają kilka istotnych różnic.
Aktywa bazowe
ETF | ETC |
zazwyczaj inwestują w różne aktywa, takie jak akcje, obligacje, indeksy giełdowe czy nieruchomości. Są one zwykle związane z innymi instrumentami finansowymi. | zwykle są związane z surowcami lub indeksami surowców, takimi jak złoto, srebro, ropa czy surowce rolne. Ich aktywa bazowe to fizyczne surowce lub kontrakty futures na surowce. |
Struktura instrumentu
ETF | ETC |
zwykle są strukturalnie funduszami inwestycyjnymi, które śledzą lub replikują określone indeksy, lub segmenty rynku poprzez zakup papierów wartościowych. Inwestorzy posiadają udziały w funduszu. | mogą mieć strukturę opartą na fizycznym posiadaniu surowców lub wykorzystaniu instrumentów pochodnych, takich jak kontrakty futures. Inwestorzy posiadają zazwyczaj udziały w funduszu lub inne instrumenty dłużne emitowane przez instytucję finansową. |
Typ aktywów
ETF | ETC |
mogą inwestować w różne klasy aktywów, w tym w akcje, obligacje, surowce czy nieruchomości. | inwestują w surowce lub indeksy surowców, co oznacza, że ich wydajność jest związana jedynie z rynkami surowców. |
Zastosowanie
ETF | ETC |
często używane przez inwestorów do dywersyfikacji portfela, inwestowania w konkretne sektory gospodarki lub indeksy giełdowe. | często używane przez inwestorów do ekspozycji na rynki surowców, spekulacji cenowej na surowce lub zabezpieczenia przed ryzykiem inflacji. |
Inwestowanie w ETC (Exchange-Traded Commodity) ma swoje zalety i ryzyka, które warto rozważyć przed podjęciem decyzji inwestycyjnej.
Zalety inwestowania w ETC
Dywersyfikacja portfela: ETC umożliwiają inwestorom łatwą dywersyfikację portfela poprzez ekspozycję na różne surowce. Takie działanie może pomóc w zrównoważeniu ryzyka w portfelu inwestycyjnym.
Łatwy dostęp do rynków surowców: inwestowanie w notowane na giełdzie ETC umożliwia łatwy dostęp do rynków surowców, takich jak złoto, srebro, ropa czy zboża, bez konieczności fizycznego ich posiadania.
Ochrona przed inflacją: niektóre surowce, takie jak złoto i srebro, są uważane za zabezpieczenie przed inflacją, a inne, jak ropa czy gaz, mogą na nią wpływać. To oznacza, że inwestowanie w ETC może pomóc w ochronie wartości inwestycji w czasach wzrostu cen.
Płynność: notowanie funduszy na giełdzie pomaga zapewnić pełną płynność. Dzięki temu inwestorzy mogą w godzinach handlu kupować je i sprzedawać tak samo, jak akcje.
Ryzyka związane z inwestowaniem w ETC
Ryzyka (rynkowe i inne): ETC niosą ze sobą ryzyko związane z rynkami surowców, takie jak zmienność cen surowców, ale także ryzyko geopolityczne czy związane ze zmianami regulacyjnymi na rynkach surowców.
Ryzyko walutowe: Jeśli inwestycja w ETC odnosi się do surowców notowanych w innej walucie niż waluta inwestora, istnieje ryzyko związane z kursami wymiany.
Ryzyko instrumentów pochodnych: niektóre ETC mogą korzystać z instrumentów pochodnych, takich jak kontrakty futures czy opcje, co niesie ze sobą ryzyko związane z tymi instrumentami, takie jak ryzyko kontrahenta, ryzyko płynności i ryzyko cenowe.
Opłaty i koszty: ETC mogą pobierać opłaty za zarządzanie, opłaty transakcyjne i inne koszty, które mogą ulegać zmianie i obciążać zwrot z inwestycji.
Brak fizycznego posiadania surowców: w przypadku ETC, które nie opierają się na fizycznym posiadaniu surowców, istnieje ryzyko związane z niezdolnością emitenta do spełnienia swoich zobowiązań, co może prowadzić do utraty kapitału inwestora.
ETN (Exchange-Traded Note) to instrument finansowy, który jest notowany na giełdzie i jest emitowany zazwyczaj przez bank lub inną instytucją finansową.
ETN to zobowiązanie emitenta do zapłaty określonej kwoty w przyszłości, oparte na wydajności określonego wskaźnika finansowego, indeksu, grupy aktywów lub strategii inwestycyjnej. Jest to rodzaj dłużnego instrumentu finansowego, w przeciwieństwie do funduszu ETF, który jest funduszem inwestycyjnym.
Główne cechy ETN:
Śledzenie wydajności – ETN śledzi wydajność określonego wskaźnika lub indeksu, a inwestor otrzymuje wypłatę w terminie ustalonym w przyszłości. Wypłata zależy od wydajności tego wskaźnika lub indeksu
Brak posiadania aktywów – w przeciwieństwie do ETF czy ETC, ETN nie posiada fizycznych aktywów, ani kontraktów futures, które by go podpierały. Jest to jedynie zobowiązanie emitenta do zapłaty na podstawie wydajności określonego wskaźnika
Opłaty i koszty – podobnie jak inne instrumenty finansowe, ETN mogą pobierać opłaty za zarządzanie, prowizje i inne koszty, które mogą obniżać zwrot z inwestycji lub pogłębić stratę
Ryzyko emitenta – inwestorzy ponoszą ryzyko kredytowe emitenta, czyli instytucji finansowej, która emituje ETN. Jeśli emitent zbankrutuje lub nie spełni swoich zobowiązań, inwestorzy mogą ponieść straty
Podatki – w niektórych jurysdykcjach, dochody z tytułu ETN mogą podlegać innym zasadom podatkowym niż pozostałe instrumenty finansowe. Kwestia wymaga sprawdzenia, ponieważ może mieć wpływ na opodatkowanie zysków z inwestycji
Podsumowując
ETN są instrumentami finansowymi, które umożliwiają inwestorom uzyskanie ekspozycji na wydajność określonego wskaźnika finansowego, indeksu etc., ale niosą ze sobą ryzyko związane z emitentem, brak ekspozycji na fizyczne aktywa oraz opłaty i koszty zarządzania.
Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej warto dobrze zrozumieć charakterystykę ETN oraz ryzyka z nim związane.
Na co warto zwrócić uwagę:
Emitent i struktura – Bank lub inna instytucja finansowa emituje ETN jako zobowiązanie dłużne. Struktura ETN opiera się na zadłużeniu emitenta, który zobowiązuje się zapłacić inwestorowi kwotę równą wydajności określonego indeksu lub wskaźnika
Indeks lub wskaźnik bazowy – ETN śledzi wydajność określonego indeksu lub wskaźnika. Wartość ETN jest zazwyczaj związana z wydajnością tego indeksu lub wskaźnika
Wypłata na zakończenie okresu trwania – na zakończenie okresu trwania ETN, emitent zobowiązuje się wypłacić inwestorowi kwotę, która jest uzależniona od wydajności wskaźnika bazowego. Jeśli wskaźnik osiągnie dodatnią wydajność, inwestor otrzymuje zysk; w przypadku ujemnej wydajności, inwestor ponosi stratę
Brak fizycznych aktywów – w przeciwieństwie do funduszy ETF czy ETC, ETN nie posiada fizycznych aktywów, ani kontraktów futures, które by go podpierały
Płynność i notowanie na giełdzie – ETN są notowane na giełdzie, co oznacza, że inwestorzy mogą kupować i sprzedawać je w czasie rzeczywistym, podobnie jak akcje
Ryzyko emitenta – inwestorzy w ETN ponoszą ryzyko kredytowe emitenta. Jeśli emitent nie spełni swoich zobowiązań, na przykład w przypadku bankructwa, inwestorzy mogą ponieść straty
Opłaty i koszty – ETN mogą pobierać opłaty za zarządzanie, prowizje i inne koszty, które obciążają zwrot z inwestycji
Porównując ETN (Exchange-Traded Note) do obligacji korporacyjnych oraz innych instrumentów dłużnych, można zauważyć kilka istotnych różnic i podobieństw.
Oto porównanie między nimi:
Natura instrumentu
ETN | Obligacje korporacyjne | Inne instrumenty dłużne |
jest to zobowiązanie emitenta do zapłaty określonej kwoty w przyszłości, zależnej od wydajności określonego wskaźnika, indeksu lub strategii inwestycyjnej. ETN jest zazwyczaj notowany na giełdzie i funkcjonuje podobnie jak instrumenty akcyjne | są to dłużne papiery wartościowe emitowane przez korporacje, które zobowiązują się do zapłaty określonej kwoty w przyszłości wraz z odsetkami. Obligacje korporacyjne są notowane na rynku obligacji i funkcjonują na podstawie umowy między emitentem a inwestorem | mogą to być na przykład obligacje rządowe, obligacje komunalne, obligacje skarbowe itp. Ich struktura i funkcjonowanie mogą się różnić w zależności od emitenta i rodzaju instrumentu |
Struktura i zabezpieczenia
ETN | Obligacje korporacyjne | Inne instrumenty dłużne |
struktura ETN opiera się na zadłużeniu emitenta i nie posiada fizycznych aktywów ani zabezpieczeń. Emitent zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty na podstawie wydajności wskaźnika bazowego | obligacje korporacyjne są zazwyczaj zabezpieczone aktywami emitenta lub mają priorytet wypłaty w przypadku bankructwa emitenta. Zwykle mają ustaloną datę wykupu oraz ustalony okres spłaty | ich struktura i zabezpieczenia mogą się różnić w zależności od rodzaju instrumentu i emitenta. Mogą być zabezpieczone aktywami, mieć ustalone warunki spłaty, odsetki itp. |
Ryzyko emitenta
ETN | Obligacje korporacyjne | Inne instrumenty dłużne |
inwestorzy w ETN ponoszą ryzyko kredytowe emitenta, czyli instytucji finansowej, która emituje ETN. Jeśli emitent zbankrutuje lub nie spełni swoich zobowiązań, inwestorzy mogą ponieść straty | inwestując w obligacje korporacyjne, inwestorzy ponoszą ryzyko kredytowe emitenta. Ocena ryzyka kredytowego emitenta ma kluczowe znaczenie dla oceny jakości obligacji korporacyjnych | ryzyko emitenta może się różnić w zależności od rodzaju instrumentu i emitenta. Jeszcze całkiem niedawno uważano, że państwa lub miasta nie mogą zbankrutować. Życie zweryfikowało te poglądy |
Opłaty i koszty
ETN | Obligacje korporacyjne | Inne instrumenty dłużne |
mogą pobierać opłaty za zarządzanie, prowizje i inne koszty, które obciążają zwrot z inwestycji | koszty inwestowania w obligacje korporacyjne zwykle obejmują prowizje pośredników i inne koszty transakcyjne | koszty inwestowania w inne instrumenty dłużne mogą się różnić w zależności od rodzaju instrumentu i emitenta |
Inwestowanie w ETN niesie ze sobą zarówno ryzyka, jak i potencjalne korzyści, które zawsze warto rozważyć przed podjęciem decyzji inwestycyjnej.
Każdy instrument finansowy ma swoją specyfikację i zestaw regulacji, z którymi należy dokładnie się zapoznać. W razie wątpliwości, przed rozpoczęciem inwestycji, należy je wszystkie wyjaśnić.
Ryzyko emitenta – Inwestorzy ponoszą ryzyko kredytowe emitenta, czyli instytucji finansowej, która emituje ETN. Jeśli emitent zbankrutuje lub nie spełni swoich zobowiązań, inwestorzy poniosą straty.
Ryzyko rynkowe – ETN tak jak każdy instrument finansowy niesie ze sobą ryzyko związane z rynkami, na których opierają się ich wskaźniki bazowe.
Brak fizycznych aktywów – ETN nie posiadają fizycznych aktywów ani zabezpieczeń. Ich wartość jest zależna od wydajności określonego wskaźnika lub indeksu, co może wprowadzać dodatkowe ryzyko.
Brak zabezpieczenia – W przeciwieństwie do obligacji korporacyjnych czy innych instrumentów dłużnych ETN nie są zabezpieczone aktywami emitenta, co znacząco zwiększa ryzyko inwestorów.
Dywersyfikacja portfela – Inwestowanie w ETN umożliwia inwestorom dywersyfikację portfela poprzez ekspozycję na różne wskaźniki, indeksy czy strategie inwestycyjne.
Łatwy dostęp do rynków – ETN umożliwiają inwestorom łatwy dostęp do różnych rynków, które mogą być trudno dostępne lub kosztowne w przypadku innych instrumentów.
Potencjalne zyski z różnic kursowych – Inwestorzy mogą uzyskać zyski z różnic kursowych poprzez spekulację na zmiany cen wskaźników bazowych, na których opierają się ETN.
Brak konieczności fizycznego posiadania aktywów – Inwestorzy nie muszą fizycznie posiadać aktywów, na których opierają się ETN, co dla niektórych inwestorów może być wygodne, a nawet być dużym atutem.
Tabela porównująca kluczowe cechy ETF, ETC i ETN.
CECHA | ETF (Exchange Traded Fund) | ETC (Exchange Traded Commodity | ETN (Exchange Traded Note) |
---|---|---|---|
Struktura | Fundusz inwestycyjny | Fundusz inwestycyjny zabezpieczony fizycznie lub nie | Dłużny papier wartościowy |
Ekspozycja | Aktywa bazowe (indeksy, akcje, obligacje itp.) | Towary lub surowce | Indeks lub wskaźnik na dowolne aktywa bazowe |
Handel | Handel na giełdach papierów wartościowych | Handel na giełdach papierów wartościowych | Handel na giełdach papierów wartościowych i na rynku wtórnym |
Koszty | Koszty zarządzania, Spread, Opłaty transakcyjne, Podatki | Koszty zarządzania, Koszty przechowywania, Spread, Opłaty transakcyjne, Podatki | Koszty zarządzania, Opłaty transakcyjne, Spread, Podatki |
Inwestycja | Zazwyczaj średnio i długoterminowa | Zazwyczaj średnio i długoterminowa | Krótkoterminowa |
Ryzyko | Ryzyko rynkowe, Ryzyko operacyjne | Ryzyko rynkowe, Ryzyko operacyjne, Ryzyko geopolityczne | Ryzyko rynkowe, Ryzyko operacyjne, Ryzyko kredytowe |
Dywidendy | Tak | Mogą występować | Brak |
Podatki | Podatki od zysków kapitałowych i dywidend | Podatki od zysków kapitałowych i dywidend | Podatki od zysków kapitałowych i dywidend lub inne w zależności od jurysdykcji |
Ryzyko kredytowe Emitenta | Niskie | Niskie | Wysokie |
Upadłość Emitenta | Małe ryzyko | Ryzyko ograniczone do zabezpieczenia | Duże ryzyko utraty całości inwestycji |
Inwestycje w instrumenty rynku OTC, w tym kontrakty na różnice kursowe (CFD), ze względu na wykorzystywanie mechanizmu dźwigni finansowej wiążą się z możliwością poniesienia strat przekraczających wartość depozytu. Osiągnięcie zysku na transakcjach na instrumentach OTC, w tym kontraktach na różnice kursowe (CFD) bez wystawienia się na ryzyko poniesienia straty, nie jest możliwe, dlatego kontrakty na różnice kursowe (CFD) mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów.
Od 74% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
Inwestowanie jest ryzykowne i możesz stracić część lub całość zainwestowanego kapitału. Podane informacje służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym i nie stanowią żadnego rodzaju porady finansowej ani rekomendacji inwestycyjnej.
Kryptowaluty oraz produkty lewarowane to ryzykowne instrumenty finansowe, mogące spowodować szybką utratę kapitału.
Materiały opublikowane na tej stronie mają jedynie cel informacyjny i nie należy ich traktować jako porady inwestycyjnej (rekomendacji) w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi. Nie są również doradztwem prawnym ani finansowym. Opracowania zamieszczone w serwisie rankingifinansowe.pl stanowią wyłącznie wyraz poglądów redakcji i użytkowników serwisu i nie powinny być interpretowane w inny sposób.